Zachęcamy do odwiedzenia Muzeum Śląskiego, w którym zlokalizowana została wstawa przedstawiająca historię Górnego Śląska od czasów najdawniejszych do przełomowego 1989 roku, kiedy to odbyły się pierwsze po II wojnie światowej częściowo wolne wybory. Rozpoczynając zwiedzanie w strefie wejściowej, obcuje się ze wspomnieniami o Kopalni Węgla Kamiennego Katowice, na terenie której obecnie znajduje się Muzeum Śląskie.
Wystawa ma charakter chronologiczno-problemowy. Zwiedzający poznają kluczowe wydarzenia, procesy i osoby wiązane z dziejami Górnego Śląska. Szczególną uwagę należy zwrócić na historię społeczną i polityczną, zwłaszcza zmiany i spory w XIX wieku. Dotyczyły one rewolucji przemysłowej i modernizującego się społeczeństwa.
Warto wspomnieć, że Śląskiem rządziło kilka dynastii, wśród nich Przemyślidzi, Piastowie i Luksemburgowie. Wielokrotnie toczono krwawe i brutalne wojny, choć historia rejestruje również czas pokoju. Władcy korzystali ze stabilizacji politycznej, by fundować miasta oraz sprowadzać kupców i rzemieślników z wszystkich stron świata. Stanowili także prawo, które ułatwiało ważną – żeby nie napisać – najważniejszą dla rozwoju regionu eksploatację złóż kruszców, przede wszystkim srebra i ołowiu. Na Górnym Śląsku osiedlali się przybysze z krajów niemieckojęzycznych. Nie powodowało to poważniejszych konfliktów . Mieszkańcy regionu trudnili się uprawą roli, handlem lub pracowali w warsztatach , nie przeczuwając nawet, że pod ziemią kryje się prawdziwe bogactwo. Ustabilizowaną egzystencję, której rytm jednym wyznaczały jarmarki, a innym zasiewy i zbiory zbóż, u schyłku XVIII wieku gwałtownie przerwała rewolucja przemysłowa. Górny Śląsk pokryła gęsta sieć kopalń i hut.
Niezwykle interesująco i obszernie ukazano podziały, wojny i migracje XX wieku. Na wystawie zgromadzono ponad 800 obiektów. Ekspozycja podejmuje tematy trudne: ważne miejsce zajmują dylematy towarzyszące plebiscytowi, czy służba Górnoślązaków w Wehrmachcie. Wystawa ukazuje specyfikę pogranicznego Górnego Śląska. Przedstawia go jako tygiel kultur, narodowości i religii, który nie tylko sprzyjał budowaniu wielu tożsamości i rodzeniu się podziałów, ale również dawał szanse jego mieszkańcom na rozwój. Podkreślono również rolę rodziny – często wielopokoleniowej i z reguły wielodzietnej – oraz silnie zakorzeniony etos pracy. Bowiem rodzina i praca zajmowały najbardziej eksponowane miejsce w górnośląskiej hierarchii wartości. Życie społeczne toczyło się według uświęconego tradycją, ściśle uporządkowanego rytmu, który wyznaczały: praca, niedzielny wypoczynek, święta kościelne i uroczystości rodzinne.
Foto: L. Sadzikowska
